لوپوس منتشر یا لوپوس اریتماتوس سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus) با علامت اختصاری SLE گونهای از انواع بیماریهای خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن، علیه ارگانها و بافتهای پیوندی خودی عمل کرده و بهآنها آسیب میرساند. بانوان در مقابل این بیماری دهبرابر بیشتر از مردان آسیبپذیرند.
این بیماری اغلب پوست و چندین اندام داخلی را درگیر میکند و با وجود اتوآنتی بادی در خون همراه است. سیر بالینی لوپوس شامل دورههای فعالیت و بهبود است.
این نام، در پزشکی با علامت اختصاری آن بهکار میرود. لوپوس (Lupus) در زبان لاتین به معنی گرگ و اریتما (Erythema) در زبان یونانی به معنی سرخی است. این اصطلاح، بهبیماری نقص ایمنی پوست و ارگانهای داخلی که منشأ آن تاکنون شناخته نشدهاست، اطلاق میگردد. در نوع رایجتر آن «ال. ئی. کرونیکوس دیسکوئیدس»∗ که فقط محدود بهپوست میشود، اکثراً روی صورت و بینی لکهای سرخ رنگ به شکل پروانه نقش میبندد. نوع حاد∗ آن، که بهندرت بهمرگ میانجامد و بیشتر در زنان و در دههٔ سوم سنین زندگی بروز میکند، بهارگانهای داخلی مانند کلیه، قلب و مفاصل نیز سرایت مینماید. پس از بروز (.L. E)، در خون بیمار، عوامل دفاعی پدیدار میگردد که علیه سلولهای حفاظت کننده و گلبولهای موجود در خون اقدام کرده و بهنابودی آنها میپردازد و منجر بهتقلیل گلبولهای سفید و قرمز خون میشود.∗ در این مقطع، سلولهای ایمنی حاصل از این فعل و انفعالات، در جدارهٔ رگها و سایر نقاط بدن رسوب نموده که این خود بهدگرگونی ارگانهای مربوطه میانجامد. به زبان ساده تر، این بیماری مظهر نوعی برادرکشی است که طی آن گلبولهای سفید - که به منزله سیستم دفاعی بدن هستند - شروع به از بین بردن یکدیگر و در مراحل پیشرفته بافتهای گوناگون بدن میکنند و در نتیجه تعداد آنها کاهش یافته و شدت بیماری را سبب میشوند.گرچه منشأ و عامل بروز این بیماری تاکنون ناشناخته ماندهاست لیکن پژوهشگران حدس میزنند که عامل بروز این بیماری احتمالأ نوعی ویروس یا پرتو فرابنفش است. علاوه بر فرضیه فوق، نتایج حاصله از آزمایشهای دیگر، حاکی از این است که عامل ژنتیکی نیز در این بیماری مؤثر است:
علایم و نشانه هایی که ممکن است زنگ خطری برای عود بیماری لوپوس باشد.
چه کسانی مبتلا به لوپوس می شوند: - 90% زنان - اکثراً بین 15 تا 45 سالگی مبتلا می شوند - 70% بیماران لوپوس منتشر است. در 50% بیماران یک عضو اصلی شان درگیر است - لوپوس پوستی تقریباً 10% همه انواع بیماران لوپوس است - 20% ژنتیک است در خانواده درجه یک - فقط 5% از بچه هایی که از پدر و مادری که مبتلا به لوپوس هستند ، مبتلا به لوپوس می شوند - در سیاه پوستان 2 تا 3 برابر بیشتر از بقیه افراد است
برای درمان لوپوس حاد کورتیکوستروئید∗ تجویز میشود. تجویز داروی ضد مالاریا مانند هیدروکسی کلروکین نیز موثر است. از کرمهای محافظت کننده در مقابل نور مانند «کورتیکوئید»∗ استفاده میکنند. در موراد مقاوم به کورتیکواستروئیدها از داروهای ضعیف کننده ایمنی مانند آزاتیوپرین، میکوفنولات موفتیل و سیکلوفسفامید استفاده میشود. -تشخیص آزمایشگاهی:تستهای ESR-ANA-ANTI DNA-LE cell
داروی تزریقی جدید، با نام بنلیستا (Benlysta)، اولین دارویی است که به طور ویژه برای درمان لوپوس ساخته شدهاست.[۱]
۱- ^ نوع رایج (LE chronicus discoides), chronischen kutanen LE
۲- ^ کم خونی Leukopenie + Anämie
۳- ^ منبع: رابینز - پاتولوژی پایه
۴- ^ دارو corticosteroids
۵- ^ کرم Corticoidsalben
بیماری لوپوس یکی از انواع بیماری خود ایمنی است و زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن بیمار شروع به حمله بافت ها و اندام های بدن خود فرد می کند. این حملات باعث التهاب، ورم و آسیب دیدن نقاط مختلف بدن همچون مفاصل، پوست، کلیه ها، خون، قلب و ریه می شود.
از آنجاییکه علایم لوپوس مشابه علایم بیماری های مختلف دیگری نیز می باشد، تشخیص لوپوس سخت می باشد. بعضی افراد مستعد ابتلا به این بیماری بدنیا می آیند و عوامل ساده و معمولی همچون عفونت ها، مصرف بعضی دارو های خاص و یا حتی نور خورشید محرک ابتلای آنها به لوپوس می شود. هرچند درمان کاملی برای لوپوس وجود ندارد، اما انواع درمان ها برای کنترل بیماری و کاهش شدت آن موجود می باشد.
بجز آسیب دیدن پوست بیماری لوپوس می تواند باعث ملتهب شدن و یا آسیب دیدن مفاصل، ماهیچه ها، غشاء درونی یا اطرفا ریه، قلب کلیه و مغز شود.
افراد مبتلا به بیماری لوپوس علایمی دقیقا مشابه همدیگر را نشان نمی دهند. این علایم و نشانه ها گاهی بسرعت آمده، گاهی آرام آرام ظاهر شده، در شدت های مختلف خود را نشان داده و همچنین می توانند دائمی و یا موقتی باشند.
اکثر افراد مبتلا به لوپوس مبتلا به مشکل مشخصی که آن را شعله ور شدن می نامند شده و بعد از مدتی این مشکل برطرف شده و بهبود می یابد و ممکن است دوباره این چرخه تکرار شود.
علایم و نشانه هایی که افراد در هنگام ابتلا به لوپوس حس می کنند، بسته به قسمتی از بدن که درگیر بیماری است، متفاوت می باشد. با این حال، علایم معمول بیماری لوپوس شامل:
در صورتیکه هرکدام از علایم بالا را درخود و یا سایر نزدیکانتان مشاهده کردید به پزشک مراجعه نمایید.
بیماری لوپوس زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن شما شروع به حمله به بافت های سالم بدن می کند. بنظر می رسد که لوپوس در نتیجه ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی رخ می دهد. بنظر می رسد که افرادیکه استعداد ارثی این بیماری را در خود دارند با قرار گرفتن دربرابر عوامل خاص در محیط مبتلا به بیماری لوپوس می شوند. با اینحال دلیل ابتلا به لوپوس در اکثر موارد ناشناخته می باشد. بعضی از محرک های بلقوهی ابتلا به این بیماری قرار گرفتن در برابر نور خورشید، سیگار کشیدن، استرس شدید و مصرف داروهایی خاص همچون داروهای ضد سرع، داروهای فشارخون و همچنین بعضی از انواع آنتی بیوتیک ها باشند. افرادیکه بدلیل مصرف دارو به این بیماری مبتلا شده اند معمولا با قطع مصرف دارو بیماریشان بهبود می یابد.
عواملی همچون زن بودن، سنین بین 15 تا 40 سال و نژاد (نژادهای آسیایی، سفیدپوست و آفریقایی آمریکایی در خطر بیشتری هستند) برروی ابتلا به این بیماری اثر گذاشته و خطر ابتلا به بیماری لوپوس را افزایش می دهند.
التهابی که توسط بیماری لوپوس بوجود می آید می تواند باعث نارسایی کلیه و آسیب دیدن کلیه ها، اختلالات حافظه، کم خونی، خونریزی و یا التهاب رگ ها، بیماری های ریوی و بیماری های قلبی شود.
همچنین ابتلا به بیماری لوپوس خطر عفونت، سرطان و مشکلات بارداری را افزایش دهد.
درمان بیماری لوپوس بسته به نوع علایم و نشانه های بروز کرده متفاوت است. مشخص کردن اینکه شما بدرمان خاصی احتیاج داشته یا نه و نوع آن درمان نیاز به بررسی پزشک دارد. داروهایی که عموما برای درمان این بیماری استفاده می شوند شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای ضد مالاریا، کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) و داروهای سرکوب کننده ایمنی (Immunosuppressants) می باشند.
مصرف و عدم مصرف این داروها، میزان و نوعشان و نحوه مصرف آنها همه باید با دستور پزشک باشد.
در صورت ابتلا به بیماری لوپوس با تغییراتی در سبک زندگی و رعایت مواردی می شود تاحدودی جلوی شعله ور شدن های بیماری را گرفته و راحت تر با بیماری زندگی نمود. این عوامل شامل:
بعضی اوقات مصرف بعضی از داروهای طب جایگزین بهمراه داروهای تجویز شده می تواند به درمان این بیماری کمک نماید. قبل از مصرف این داروها با پزشکتان در اینباره مشورت نمایید. درمان های مکمل و جایگزین برای لوپوس عبارتند از: